Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia powstałej w 1993 roku osteoporoza jest chorobą układową szkieletu charakteryzującą się niska masą kostną, zwiększoną łamliwością oraz zaburzeniami mikroarchitektury szkieletu. Natomiast nowsza wersja, pochodząca z roku 2001 określa osteoporozę jako chorobę szkieletu charakteryzującą się upośledzoną wytrzymałością kości, co wpływa na zwiększone ryzyko złamań.
Niezależnie od definicji widzimy, że choroba ta dotyczy kości. Według lekarzy najgroźniejszymi złamaniami do których może doprowadzić osteoporoza są złamania szyjki kości udowej. Szacuje się, że prawie ¼ osób, u których doszło do takiego złamania umiera w ciągu roku od zdarzenia, a jedynie połowa wraca do zdrowia. Dlaczego tak się dzieje, skoro osteoporoza to choroba kości? Otóż często dochodzi do powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego spowodowanego długotrwałym unieruchomieniem pacjenta. Osteoporoza może dotyczyć zarówno osób starszych jak i całkiem młodych. U tych drugich choroba może być spowodowana przyjmowaniem niektórych leków, wpływających na gospodarkę wapniowo-fosforanową. Jest ona wtedy nazywana osteoporozą wtórną. Do leków zwiększających ryzyko jej wystąpienia zalicza się heparynę, leki przeciwpadaczkowe czy glikokortykosteroidy.
Jak rozpoznać chorobą
W początkowej fazie osteoporoza nie daje żadnych widocznych objawów. Najczęściej pierwszym z nich jest dopiero złamanie podczas urazu, który u zdrowej osoby nie powinien doprowadzić do tak poważnych konsekwencji. Niestety często jest to bagatelizowane – ani chory, ani jego rodzina nie wiążą złamania wywołanego nawet słabym uderzeniem z chorobą. Może także dojść do sytuacji, w której chory nawet nie zorientuje się, że doznał złamania. Dzieje się tak np. przy złamaniach kręgów zlokalizowanych najczęściej w trzonach kręgowych odcinka piersiowego i lędźwiowego. Powoduje to zmiany sylwetki, może dojść do obniżenia wzrostu oraz do trudności w poruszaniu. Chory ma co prawda obniżony nastrój, jednak złamania te często przyjmują przebieg skąpo- lub całkowicie bezobjawowy. Złamania kręgów w odcinku lędźwiowym mogą prowadzić do zmniejszenia pojemności jamy brzusznej i z czasem powodować dyskomfort w górnej części brzucha – może się zdarzyć, że pacjent z osteoporozą zgłosi się do lekarza zgłaszając objawy ze strony jamy brzusznej, a sama osteoporoza zostanie zdiagnozowana przypadkowo. Złamania, którym towarzyszy nagły, silny ból w okolicy uszkodzonego kręgu występują dużo rzadziej. W poważniejszych przypadkach dochodzi do uciskania korzeni nerwowych i powstania objawów współistniejących, takich jak drętwienie i niedowład.