Po zmianach jakie zaszły, studia na kierunku pedagogika specjalna można podjąć obecnie jedynie w formie jednolitej – czyli udać się na 5 letnie studia magisterskie. Choć wiele osób słyszało ten termin, nie każdy dokładnie wie, czym jest pedagogika specjalna. Przybliżymy nieco ten temat i być może pomożemy przyszłym studentom rozwiać wątpliwości.
Głównym obszarem badań pedagogiki specjalnej jest ”opieka, terapia, kształcenie i wychowanie osób z odchyleniami od normy, najczęściej jednostek mniej sprawnych lub niepełnosprawnych, bez względu na rodzaj, stopień i złożoność objawów oraz przyczyny zaistniałych anomalii, zaburzeń, trudności lub ograniczeń”. W Polsce obowiązuje następująca definicja osoby niepełnosprawnej: „Niepełnosprawną jest osoba, której stan fizyczny lub/i psychiczny trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza albo uniemożliwia wypełnianie zadań życiowych i ról społecznych zgodnie z normami prawnymi i społecznymi (Ustawa z 26 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osoby niepełnosprawnej, Dz.U., nr 123, póz. 776).” Pedagogika specjalna jest subdyscypliną, która jest bardzo rozbudowana i podzielona na jeszcze bardziej szczegółowe dyscypliny, takie jak:
OLIGOFRENOPEDAGOGIKA – zajmuje się edukacją oraz procesem rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną. Pojęcie niepełnosprawności intelektualnej jest bardzo szerokie – obejmuje bowiem różne stopnie upośledzenia umysłowego, dotyczy również zaburzeń sprawności motorycznej, zaburzeń zachowania, emocjonalności, motywacji, a także wszelkich współtowarzyszących dysfunkcji.
SURDOPEDAGOGIKA – zajmuje się teorią i praktyką kształcenia osób niesłyszących i słabo słyszących. Istotnym celem jest usprawnienie możliwości porozumiewania się tych osób w społeczeństwie
TYFLOPEDAGOGIKA – zajmuje się kształceniem osób niewidomych i niedowidzących.
PEDAGOGIKA RESOCJALIZACYJNA – dotyczy osób nieprzystosowanych społecznie, np. w wyniku wychowania w środowiskach patologicznych i brak właściwych wzorców do naśladowania. Osoby takie mogą wykazywać zachowania wrogie, które mogą prowadzić do przestępczości. Z drugiej strony można dostrzec zachowania zahamowane, np. wycofanie czy depresja – towarzyszy temu lęk, niska samoocena czy rezygnacja z ważnych życiowo celów, np. nauki.
PEDAGOGIKA TERAPEUTYCZNA – dotyczy osób z niepełnosprawnością ruchową i chorobami przewlekłymi, np. mózgowe porażenie dziecięce, uszkodzenie rdzenia, ale też skolioza czy dysplazja biodrowa itp.
W pedagogice specjalnej często używanym terminem jest REWALIDACJA. Jej zadaniem jest przywracanie zdrowia i umożliwienie rozwoju fizycznego, kompensowanie braków i uszkodzeń. Jednocześnie nacisk kładzie na korygowanie pracy narządów upośledzonych, ale też usprawnianie stron nie tkniętych niepełnosprawnością. Dąży do uspołecznienia jednostki oraz wzbudzeniu poczucia psychicznego dobrostanu. Oczywiście nie przedstawiliśmy tutaj charakterystyki kierunku, lecz ogólne informacje dotyczące pedagogiki specjalnej – ważne jest, aby każdy student miał świadomość, że wybierając się na studia w tym kierunku musi wykazać się przede wszystkim ogromną odpowiedzialnością, a nie modą…